ေငြေရးေၾကးေရး ေစ်းကြက္မ်ား (Financial Market) ကို ေယဘုယ်အားျဖင့္ ၄မ်ိဳး ခြဲျခားၾကည့္ႏိုင္သည္။ ယင္းတို႔မွာ
– ကာလတိုေငြေရးေၾကးေရးေစ်းကြက္ သို႔မဟုတ္ ေငြေၾကးေစ်းကြက္ (Short-term Financial Market or Money Market)
– ကာလ႐ွည္ေငြေရးေၾကးေရးေစ်းကြက္ သို႔မဟုတ္ အရင္းအႏွီးေစ်းကြက္ (Long-term Financial Market or Capital Market)
– ႏိုင္ငံျခားေစ်းကြက္ (Foreign Exchange Market)
– ဘ႑ာေရး ရပိုင္ခြင့္မ်ား (Financial Assets) အေပၚ အေျချပဳ၍ အနာဂတ္ ကာလအတြက္ သေဘာတူစာခ်ဳပ္မ်ား ခ်ဳပ္ဆိုေရာင္းဝယ္သည့္ ေစ်းကြက္ (Derivatives Market) တို႔ျဖစ္ပါသည္။
ကာလတို ေငြေရးေၾကးေရးေစ်းကြက္ မ်ားတြင္ သက္တမ္းတစ္ႏွစ္ေအာက္႐ွိေသာ ေငြေခ်းသက္ေသခံလက္မွတ္မ်ား ကို ေရာင္းဝယ္ၾကပါသည္။ ေငြေခ်းသက္ေသခံလက္မွတ္ ဆိုသည္မွာ ေငြသားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲႏိုင္ေသာ ေငြေရးေၾကးေရး စာခ်ဳပ္စာတမ္းမ်ားကို ေခၚဆိုပါသည္။ ေငြေၾကးေစ်းကြက္တြင္ အစိုးရထုတ္ေဝေရာင္းခ်သည့္ ေငြတိုက္လက္မွတ္မ်ား း၊ ဘဏ္မ်ားမွထုတ္ေဝသည့္ဘီလ္မ်ား၊ ကုန္သြယ္မႈႏွင့္ကူးသန္းေရာင္းဝယ္မႈဘီလ္မ်ား၊ ကုမၸဏီမ်ားမွ ထုတ္ေဝေရာင္းခ်သည့္ ကာလတို ေႄကြးၿမီစာခ်ဳပ္စာတမ္းမ်ား ဘဏ္မ်ားမွ ထုတ္ေဝေရာင္းခ်ေသာ အပ္ေငြကို ေရာင္းဝယ္ၾကပါသည္။
ကာလ႐ွည္ ေငြေရးေၾကးေရး ေစ်းကြက္ကို အရင္းအႏွီးေစ်းကြက္ ဟုလည္းေကာင္း၊ ေငြေခ်းသက္ေသခံလက္မွတ္ေစ်းကြက္ ဟုလည္းေကာင္း ေခၚဆိုႏိုင္ပါသည္။ ယင္းေစ်းကြက္မ်ားတြင္ ကာလ႐ွည္ေငြေခ်းသက္ေသခံလက္မွတ္မ်ား ျဖစ္သည့္ သာမန္႐ွယ္ယာမ်ား၊ ဦးစားေပး႐ွယ္ယာမ်ား၊ ေငြတိုက္စာခ်ဳပ္မ်ား၊ ေငြေခ်းစာခ်ဳပ္မ်ား၊ ဒီဘင္ခ်ာမ်ား စသည္တို႔ကိုေရာင္းဝယ္ၾကပါသည္။
ႏိုင္ငံျခားေစ်းကြက္တြင္ ခိုင္မာေသာ ေငြေၾကးမ်ားျဖစ္သည့္ အေမရိကန္ေဒၚလာ၊ ယူ႐ို၊ ဂ်ပန္ယန္း၊ စတာလင္ေပါင္ စသည္တို႔အပါအဝင္ မိမိႏိုင္ငံႏွင့္ ကုန္သြယ္ဖက္ႏိုင္ငံမ်ား၏ ေငြေၾကးတို႔ကို အေရာင္းအဝယ္ ျပဳလုပ္ၾကပါသည္။
Derivatives Markets တြင္အဓိကအားျဖင့္ Futures Market ႏွင့္ Options Market တို႔ပါဝင္ပါသည္။ Futures Market ဆိုသည္မွာ ဘ႑ာေရး ရပိုင္ခြင့္မ်ားျဖစ္သည့္ စေတာ့႐ွယ္ယာမ်ား၊ ေငြတိုက္စာခ်ဳပ္မ်ား၊ ေငြေခ်းစာခ်ဳပ္မ်ား၊ စေတာ့အၫႊန္းကိန္းမ်ားအေပၚ အေျချပဳ၍ အနာဂတ္အတြက္ ခ်ဳပ္ဆိုထားေသာ ႀကိဳေရာင္းႀကိဳဝယ္စာခ်ဳပ္မ်ား၊ ကိုေရာင္းဝယ္သည့္ ေစ်းကြက္ျဖစ္ပါသည္။ Options Market ဆိုသည္မွာ ႀကိဳေရာင္းႀကိဳဝယ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ရာတြင္ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုကိုင္ေဆာင္ထားသူ၏ စိတ္ႀကိဳက္ဆံုးျဖတ္ပိုင္ခြင့္႐ွိသည့္ စာခ်ဳပ္မ်ားကို ေရာင္းဝယ္သည့္ေစ်းကြက္ျဖစ္ပါသည္။
အရင္းအႏွီးေစ်းကြက္ (Capital Market)
အရင္းအႏွီးေစ်းကြက္ကို ေငြေခ်းသက္ေသခံလက္မွတ္ အမ်ိဳးအစားအလိုက္ ခြဲျခားၾကည့္မယ္ဆိုပါက စေတာ့႐ွယ္ယာေစ်းကြက္၊ ေငြေခ်းစာခ်ဳပ္ႏွင့္ ဒီဘင္ခ်ာေစ်းကြက္ ဟူ၍ ၂မ်ိဳးခြဲျခားႏိုင္ပါသည္။ စေတာ့႐ွယ္ယာေစ်းကြက္ကို အီကြတ္တီ ေစ်းကြက္ ဟုလည္းေကာင္း၊ ေငြေခ်းစာခ်ဳပ္ေစ်းကြက္ကို ေႄကြးၿမီစာခ်ဳပ္စာတမ္းမ်ားေစ်းကြက္ ဟုလည္းေကာင္း ေခၚဆိုႏိုင္ပါသည္။
အရင္းအႏွီးေစ်းကြက္တြင္ ႐ွယ္ယာအသစ္မ်ားႏွင့္ ေငြေခ်းစာခ်ဳပ္အသစ္မ်ား ထုတ္ေဝေရာင္းခ်ေသာ ေစ်းကြက္ကို မူလေစ်းကြက္၊ ထုတ္ေဝၿပီး စေတာ့႐ွယ္ယာမ်ားႏွင့္ ေငြေခ်းစာခ်ဳပ္မ်ားကို ျပန္လည္ေရာင္းဝယ္ၾကသည့္ ေစ်းကြက္ကို ဆင့္ပြားေစ်းကြက္ဟု ေခၚဆိုႏိုင္ပါသည္။
ေငြေခ်းသက္ေသခံလက္မွတ္ ေစ်းကြက္မ်ားကို စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းေစ်းကြက္မ်ားႏွင့္ ICT ေစ်းကြက္မ်ား အျဖစ္ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ပါသည္။ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းမ်ားတြင္ အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီႀကီးမ်ား၏ ႐ွယ္ယာႏွင့္ ေငြေခ်းစာခ်ဳပ္မ်ားကို စာရင္းဝင္ေရာင္းဝယ္ၾကၿပီး ICT ေစ်းကြက္တြင္ အလတ္စားႏွင့္ အငယ္စားကုမၼဏီမ်ား၏ ႐ွယ္ယာႏွင့္ ေငြေခ်းစာခ်ဳပ္မ်ားကို ေရာင္းဝယ္ေလ့႐ွိၾကပါသည္။
ကာလ႐ွည္အရင္းအႏွီးမ်ား႐ွာေဖြျခင္း
စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားသည္ လိုအပ္ေသာႏွစ္႐ွည္ အရင္းအႏွီးမ်ားကို ဘဏ္မ်ားမွလည္း ေခ်းယူႏိုင္ပါသည္။ ေငြေခ်းသက္ေသခံလက္မွတ္မ်ား ထုတ္ေဝေရာင္းခ်ျခင္းျဖင့္လည္း ႐ွာေဖြႏိုင္ပါသည္။ ကုမၸဏီမ်ားအေနျဖင့္ ဘဏ္မ်ားမွ ေငြေခ်းယူ၍ အရင္းအႏွီးမ်ား ရယူျခင္းကို သြယ္ဝိုက္ဘ႑ာေငြ႐ွာေဖြျခင္းဟု ႐ႈျမင္ႏိုင္ၿပီး ႐ွယ္ယာမ်ား၊ ေငြေခ်းစာခ်ဳပ္မ်ားႏွင့္ ဒီဘင္ခ်ာမ်ား ထုတ္ေဝေရာင္းခ်၍ အရင္းအႏွီး႐ွာေဖြျခင္းကို တိုက္႐ိုက္ဘ႑ာေငြ႐ွာျခင္း ဟုသတ္မွတ္ႏိုင္သည္။
အရင္းအႏွီးေစ်းကြက္ မ်ားတည္ေထာင္ရာတြင္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမည့္ အခ်က္မ်ား
ေငြေခ်းသက္ေသခံလက္မွတ္ ေစ်းကြက္ မ်ားတည္ေထာင္ရာတြင္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမည့္ အခ်က္မ်ားမွာ…
– ေငြေခ်းသက္ေသခံလက္မွတ္မ်ားႏွင့္ ေရာင္းဝယ္ေရးဥပေဒ
– ေငြေခ်းသက္ေသခံလက္မွတ္ လုပ္ငန္းမ်ားကို ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲထိန္းေက်ာင္းသည့္ အဖြဲ႔အစည္း
– ေငြေခ်းသက္ေသခံလက္မွတ္ ထုတ္ေဝေရာင္းခ်သူမ်ား
– ေငြေခ်းသက္ေသခံလက္မွတ္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ား
– ေငြေခ်းသက္ေသခံလက္မွတ္ ကုမၸဏီမ်ား
– ေငြေခ်းသက္ေသခံလက္မွတ္ ေစ်းကြက္မ်ား
– ေငြေခ်းသက္ေသခံလက္မွတ္ ေစ်းကြက္မ်ားကို ပီျပင္စြာ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ အျခားလိုအပ္ေသာ အေထာက္အကူျပဳ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား စသည္တို႔ျဖစ္ပါသည္။ #ZTK
သီသီလြင္ – Myanmar Banking and Finance Magazine
